(1) Khí trệ huyết ứ
-Triệu chứng: thường xuyên có biểu hiện đái nhiều lần trong ngày, mỗi khi tình chí thất thường bệnh tái phát hoặc nặng hơn, cấp táo dễ nộ, đau mỏi lưng, hoặc lưng đau kích thích, bụng dưới khó chịu, đầy chướng 2 mạng sườn, tiểu kém thông sướng, chất lưỡi hơi đỏ, có ban, có điểm ứ, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch trầm huyền hoặc huyền tế.
-Pháp điều trị: hành khí hoạt huyết thông lâm.
-Phương thường dùng: thạch vi tán, ngũ lâm tán.
-Vị thuốc thường dùng: thạch vi 15g, đông quỳ tử 15g, trầm hương 9g, sài hồ 15g, xuyên luyện tử 15g, ngưu tất 15g, vương bất lưu hành 18g, sơn chi tử 15g, mẫu đan bì 12g. Nếu đại tiện bí kết gia hổ trượng 18g, tiểu vàng gia lô căn 15g, bạch mao căn 20g, chất lưới tím tối, sắc mặt tối gia bồ hoàng 18g.
(2) Thận hư thấp nhiệt
-Triệu chứng: đái buốt đái dắt, đái đau thường xuyên tái phát, đau mỏi lưng, sốt nhẹ, ngũ tâm phiền nhiệt, họng khô chất lưỡi hơi đỏ, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch trầm tế.
-Pháp điều trị: ích thận dưỡng âm, thanh nhiệt lợi thấp thông lâm.
-Phương thường dùng: tri bá địa hoàng hoàn.
-Vị thuốc thường dùng: Tri mẫu 15g, hoàng bá 15g, sinh địa 15g, sơn dược 15g, sơn thù 12g, đan bì 12g, phục linh15g, trạch tả 12g. Nếu có biểu hiện sốt nhẹ, ngũ tâm phiền nhiệt, lưng gối mỏi mềm rõ rệt, cân nhắc gia nữ trinh tử 18g, cỏ nhọ nồi 18g, tang kí sinh 18g; nếu tiểu vàng, tiểu nhiều lần trong ngày, tiểu đau… biểu hiện của thấp nhiệt bàng quang nặng, cân nhắc gia lô căn 15g, đăng tâm hỏa 2g, sa tiền tử 15g, bạch hoa sà thiệt thảo 30g…
(3) Tỳ thận lưỡng hư
-Triệu chứng: đái buốt đái dắt, đái đau, lao động nặng bệnh tái phát, lưng mỏi gối mềm, ăn kém, tinh thần mệt mỏi, sắc mặt hơi vàng kém sáng, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch trầm tế.
-Pháp điều trị: kiện tỳ bổ thận.
-Phương thường dùng: vô tỷ sơn dược hoàn.
-Vị thuốc thường dùng: sơn dược 15g, trạch tả 12g, phục linh 15g, sinh địa 18g, nhục dung 18g, đỗ trọng 15g, thỏ ty tử 18g, liên tử 15. Nếu tỳ hư nhiều gia đẳng sâm 30g, bạch truật 15g, hoàng kỳ 18g; nếu thận âm hư suy rõ rệt gia nhị chí hoàn; nếu bệnh phát triển gây tỳ thận suy bại, niệu độc nội công, dùng ôn đởm thang khống chế.